Onvermogen

‘Duizenden jonggehandicapten mogelijk onder armoedegrens door verlaging uitkering’ meldt De Volkskrant op maandag 15 juli 2018.

https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/duizenden-jonggehandicapten-mogelijk-onder-armoedegrens-door-verlaging-uitkering~bac29ef2/?utm_campaign=shared_earned&utm_medium=social&utm_source=twitter

Als oorzaak voor de verlaging per 1 januari 2018 van de Wajonguitkeringen (voor mensen die al op jonge leeftijd blijvend gehandicapt zijn) van 75% van het minimumloon naar 70% genoemd. Zo’n 30.000 zelfstandig wonende Wajongers verzuimden een aanvullende uitkering aan te vragen. Hun inkomen ligt daardoor ruim onder het sociaal minimum (eufemisme voor armoedegrens) dat voor een alleenstaande van 22 jaar of ouder sinds 1 juli €1.177,32 bedraagt. Het risico op het ontstaan van financiële problemen en schulden is daardoor groot.

De achterliggende gedachte achter de korting is dat Wajongers met (enig) arbeidsvermogen geprikkeld worden om werk te zoeken. Als ouder van een dochter met een Wajonguitkering zag ik vorig jaar de informerende brief van de UWV hierover langskomen. Daar mijn dochter geen arbeidsvermogen heeft was de brief voor haar niet relevant, ik vroeg mij wel af of hiermee niet juist meer problemen veroorzaakt zouden worden. En wat opviel was de mededeling: mocht u door deze maatregel onder het sociaal minimum komen dan kunt u bij ons een aanvullende uitkering aanvragen. Nou ja, dacht ik, altijd nog beter dan toen een aantal jaar geleden de uitbetaling van de Wajonguitkeringen van halverwege de maand met tien dagen verschoven werd naar het eind van de maand. ,,Mocht u hierdoor in financiële problemen komen dan kunt u bij de UWV een lening aanvragen,’’ was de mededeling destijds. Tien dagen, dat is ongeveer een derde maandinkomen dat je opeens tekortkomt. Dat is niet niks. En dan een lening aanbieden, aan een doelgroep die deels bestaat uit mensen met een (licht)verstandelijke beperking die sowieso moeite hebben met geld om te gaan. Wie verzint zoiets? Gelukkig had mijn dochter een (financieel) vangnet.

De vraag is wel hoe dit soort positief bedoelde maatregelen, die voor de betrokkenen overduidelijk negatief uitpakken, toch doorgevoerd worden. Zo ook de korting op de Wajong. Het is namelijk ontzettend moeilijk voor mensen met een arbeidsbeperking om op eigen houtje regulier werk te ‘bemachtigen’. Niet voor niets moesten er banenafspraken gemaakt worden en tot op heden zijn de daarin afgesproken aantallen ‘banen’ nog bij lange na niet behaald. Dat maakt het voor Wajongers erg lastig om de korting op de uitkering door werk teniet te doen. Zeker als het arbeidsvermogen niet groot is. Het betekent vooral levenslang leven van een sociaal minimum en afhankelijk zijn van toeslagen en aanvullingen die met veel moeite verkregen kunnen worden (ja, ik heb op de site van het UWV gekeken hoe dit moet en ervaren hoe ingewikkeld dit is).

We weten inmiddels uit allerlei onderzoeken dat problemen (werkloosheid, ziekte, scheiding, handicap etc.) het zogenaamd ‘doevermogen’ van mensen aantast (zie SCP rapport). Met grote kans op het ontstaan van financiële problemen en ook schulden. Het wordt tijd om het ‘onvermogen’ van overheidsinstanties om zich in te leven in de doelgroep waarvoor zij in het leven geroepen zijn aan te pakken. Waardoor voortaan maatregelen bedacht worden die wel soelaas bieden.